DPO certified (basiscursus en certificering): opleiding mei-juni

Module 1: Het wettelijk GDPR kader: duiding en inspirerende use cases informatieveiligheid.

Sinds de richtlijn van 1995 (95/46/EG) heeft onze informatiemaatschappij een onwaarschijnlijke vlucht genomen. Met de opkomst van het internet, zoekmachines, social media, mobile devices en allerhande internetdiensten is het aantal informatiebronnen exponentieel gestegen. We leven op en top in een informatiemaatschappij waarbij de gemiddelde “burger” tientallen digitale identiteiten - al of niet bewust - heeft aangemaakt waarbij men in minstens evenveel databanken persoonlijke gegevens heeft achtergelaten, en waardoor men de controle over de persoonlijke gegevens is kwijtgeraakt. Hierdoor wordt de “burger” vanuit alle hoeken soms belaagd met ongewenste informatie waarbij men zich soms afvraagt hoe dit zo ver is kunnen komen. Deze nieuwe Europese GDPR regelgeving (of AVG) heeft als doel elk natuurlijk persoon de controle over zijn/haar persoonsgegevens terug te geven. Deze module gaat dieper in op dit nieuwe wettelijke kader en hoe deze regelgeving dient geïnterpreteerd en toegepast te worden. Op het einde van deze module worden de deelnemers ook geïnspireerd om van deze nieuwe wetgeving een mogelijke unique selling proposition (USP) te maken.

Het brede wettelijke kader GDPR - AVG - Verordening (EU) 2016/679

• Korte historische duiding - Helicopterview context
  • Noodzaak voor aanpassing van wetgeving
  • Doelstelling van GDPR - AVG - Verordening (EU) 2016/679?
  • GDPR  versus met de Richtlijn 95/46/EG
• De rol, verantwoordelijkheden en taken van een functionaris voor gegevensbescherming
• De rol en verantwoordelijkheden van het managementteam van een KMO tov functionaris voor gegevensbescherming' op basis van GDPR (AVG)

De GDPR artikels op een praktische en pragmatische wijze bekeken:

• Algemene bepalingen en beginselen
• Rechten van de betrokkene
• Verwerkingsverantwoordelijke en verwerker
• Doorgifte van persoonsgegevens aan derde landen of  internationale organisaties
• Onafhankelijke toezichthoudende autoriteiten
• Samenwerking en coherentie
• Beroep, aansprakelijkheid en sancties
• Bepalingen in verband met specifieke situaties op het gebied van gegevensverwerking
• Gedelegeerde handelingen en uitvoerende handelingen
• Slotbepalingen

De drie domeinen die moeten geactiveerd, beheerd en gemonitord worden om 'GDPR Compliance' te realiseren:

• Processen, (zie ook module 2 en 4)
• ICT-technologie, (zie ook module 3)
• Mensen, (zie module 2, 3, 4)

GDPR: van de nood een deugd (of een USP) maken (zie ook module 5)

Extra waarde creatie naar de klant toe als extra 'service laag' bovenop GDPR

• Inspirerende Use Cases (= deel 1, zie ook module 5 voor deel 2)
• Ondersteunende modellen om strategische business waarde te creëren:
  • Introductie Business Model Canvas (BMC)
  • Introductie Value Proposition Canvas (VPC)

Module 2: Pragmatische vertaalslag van het wetgevend kader naar een 'GDPR Informatieveiligheidsframework'

De ideale wereld bestaat niet, dé ideale oplossing evenmin! Dit informatieveiligheidsframework werd opgebouwd op basis van gespreken met security experts, informatieveiligheidsconsulenten, professionals uit het werkveld én op basis van bestaande Informatieveiligheidsstandaarden en best practices (oa ISO27000 series)  - en heeft tot doel een overkoepelend 'GDPR informatieveiligheidsframework' aan te reiken waarmee (toekomstige) functionarissen gegevensbescherming of “DPO-ers” op een praktijkgerichte wijze mee aan de slag kunnen om oa een Informatieveiligheidsplan op te bouwen.

Belangrijke bouwstenen voor de opbouw van een Information Security Management Framework om te komen tot een Informatie Security management System (ISMS):

• Het '13 stappenplan (AVG)' én 'Privacy op de werkvloer' door Privacy Commissie
• 'CODEX - Algemene verordening gegevensbescherming' door Dirk De Bot (Politeia)
  • ISO27000 series als overkoepelend framework voor het opzetten (of aanpassen van een bestaand) ISMS ifv GDPR (AVG) compliance:
  • De mapping van GDPR (AVG) met ISO27000 series
  • Richtlijnen om ISO27000 series toe te passen om ISMS op te zetten
  • Richtlijnen voor aanpassing bijsturing voor bedrijven die  reeds ISO27000-series toepassen,
  • Stap voor stap aanpak om een ISMS op te zetten
  • Introductie tot opmaak van een 'informatie privacy plan én informatieveiligheidsplan' (verdere uitdieping module 5)

Pragmatische vertaalslag van wettelijk GDPR kader naar informatieveiligheidsframework: streven naar een ideale wereld met behulp van 'Security én Privacy by Design en by Default'

• Binnen bestaande bedrijfsprocessen en informatiesystemen (oa software applicaties, ...)
• Opleggen als business requirements voor nieuw te bouwen (of aan te passen) informatiesystemen (oa software applicaties,...)

Introductie opbouw van een informatieveiligheidsplan om te komen tot 'GDPR Compliance'

Module 3: De ondersteunende rol van ICT om de naleving van GDPR te realiseren.

ICT technologie is - naast processen en mensen - één van de drie domeinen die een belangrijke ondersteunende rol kan spelen om een informatieveiligheidsplan in praktijk om te zetten. Deze module heeft als doel een overzicht en inzicht te bieden in de domeinen waar ICT kan worden ingezet ifv 'GDPR Compliance'.

Wat is kan aanzien worden als 'security bedreiging' binnen de context van Data breaches die schadelijke gevolgen kunnen hebben voor organisatie/bedrijf:

• Feiten en cijfers
• Situering aan de hand van praktijkvoorbeelden en korte analyse wat de oorzaak was van deze data breaches

Register van verwerkingsactiviteiten

Gegevensbeschermingeffectbeoordeling

Technische en organisatorische maatregelen

• Logische toegangsbeveiliging
  • Strategie
  • AAA (Authenticatie, Autorisatie, Accounting)
• Pseudonimisering en versleuteling
• IT maatregelen om de continuïteit te garanderen
  • Begrippen
  • Strategieën
• Bescherming van het netwerk
  • Begrippen
  • Strategieën
• Bescherming tegen malware
  • Soorten
  • Maatregelen
• Personeel (IT-adviezen, richtlijnen)
  • Wachtwoordbeleid
  • Rapportering incidenten
  • Bewustwording
• Herstel gegevens (back-up's)
  • Begrippen
  • Strategieën

Evaluatie technische maatregelen

• Bewaking vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid (monitoring & logging)
• Security audits (Kwetsbaarheidsscans en pentesten)

Rechten van de betrokkene (technische vertaling)

• Het recht om vergeten te worden
• Het recht om gegevens op te vragen

Datalekken

• Beleid
• Actieplan
• Rapportering

Module 4: Afdwingen en bewaken van naleving GDPR via project-, proces- en IT service management.

Opdat bedrijven en zelfs openbare besturen een goede dienstverlening zouden kunnen blijven garanderen worden zij steeds meer 'aangestuurd' door opportuniteiten/projecten waardoor zij bijna continu in verandering zijn. En daar heel wat projecten te maken hebben met het verhogen van de 'informatievloeibaarheid' doorheen het bedrijf - aangestuurd door de zoektocht naar waarde creatie voor de klant - dient ook rekening gehouden te worden met privacy issues en informatieveiligheid.

Projecten op zich houden steeds een verhoogd risico in net omdat projecten per definitie afwijken van 'Business as Usual' die gebaseerd is op ingeburgerde bedrijfsprocessen die (hopelijk) reeds GDPR Compliant zijn. Ook bij projecten dient men reeds in de beginfase rekening te houden met 'Security & Privacy by design & by default' zodanig dat 'GDPR Compliance' ingebakken zit binnen in projectprocessen. Bij de aanvang (by design) van een project is het zaak rekening te houden met de richtlijnen betreffende Informatieveiligheid die beschreven staan in het ISMS van het bedrijf. Beschikt een bedrijf nog niet over een 'Information Security Management System (ISMS)' dan is het opstellen van een ISMS een belangrijk actiepunt om dit organisatie breed te ontwikkelen en te implementeren. Vervolgens is het ook belangrijk dat de gewijzigde (of nieuwe) bedrijfsprocessen worden opgenomen in een bestaand 'Incident Management Systeem (ISM)'. Echter is de kans ook hier groot dat niet alle bedrijven, organisaties of besturen nu reeds over een ISMS beschikken. Er bestaan echter in de markt voldoende tools die op een eenvoudige wijze hiervoor een oplossing kunnen bieden.

Deze module heeft zowel als doel een best practice aan te bieden rond risicomanagement en projectmanagement methodes als rond (IT) Service management en hoe deze kunnen gebruikt worden in de aanpak naar de opzet van een ISMS.

Risico management methodes

• gaande van een management risico-analyse
• tot een meer gedetailleerde risico analyse aanpak op proces/dienstniveau

Projectmanagement methodes

• Algemene methodes: Prince2, PMBok
• Methodes gericht op Software ontwikkeling: Agile, Scrum, Secure Software Design

IT Service Management (ITIL)

• Wat is ITIL?
• Hoe kan ITIL helpen bij het opzetten van Incident Management System (IMS) of een incidenten register
• Overzicht Software ivm IMS

Aanpassen of opzetten van een Information Security Management System (ISMS)

• Wat is ISMS
• Wat is het doel van ISMS
• Hoe in de praktijk toepassen

Module 5: Naleving GDPR/AVG toegepast in de praktijk (inclusief certificatie examen)

Per domein leert men werken met de online informatieveiligheidstool waarbij men risicoanalyses, maturiteitsmetingen en informatieveiligheidsplannen leert op te maken die gebaseerd zijn op het 'GDPR informatieveiligheidsframework'

GDPR van de nood een deugd (of een USP) maken (zie ook module 1)

• Interne plan van aanpak
• Extra waarde creatie naar de klant toe als extra 'service laag' bovenop GDPR/AVG
• Aanvullende Inspirerende Use Cases (deel 2, zie ook module 1 voor deel 1)

Leren werken informatieveiligheidstool:

• Risicometing
• Maturiteitsmeting
• Actieplan / veiligheidsplan
• Interne samenwerking rond informatieveiligheid en bescherming van de persoonsgegevens

Op het einde van de laatste lesdag (= op het einde van module 5) leggen de deelnemers het officiële examen af.